Książka papierowa dostępna w "DRUKU NA ŻYCZENIE" na stronie www.wyczerpane.pl

https://www.wyczerpane.pl/komparatystyka-studia-literackie-studia-kulturowe.html

Seria HORYZONTY NOWOCZESNOŚCI. Tom 93

Książka ta jest próbą diagnozowania kondycji (po)nowoczesnej komparatystyki i zarazem formułowania stojących przed nią zadań w społeczeństwie medialnym, w wielokulturowym świecie. Aktualną sytuację „dyscypliny poza dyscypliną” rozpatruję w możliwie najszerszym świetle, z uwzględnieniem zarówno pierwszych koncepcji pojawiających się w XIX wieku (m.in. propozycje komparatystów francuskich, idea Weltliteratur Goethego, instytucjonalne działania Hugona von Meltzla), jak też najnowszych koncepcji komparatystów zachodnioeuropejskich i amerykańskich (m.in. George’a Steinera, Susan Bassnett, Gayatri Ch. Spivak, Emily Apter, Davida Damroscha). Historia kształtowania się głównych tendencji komparatystyki literackiej objaśniana jest między innymi przy użyciu trzech metafor: wieży Eiffela, World Trade Center oraz wieży Babel. Zmierzenie się z rozmaitymi propozycjami komparatystów, jak również propozycjami badaczy zjawisk intermedialnych oraz interkulturowych prowadzi w konsekwencji do nowego spojrzenia i na samą komparatystykę literacką, i — zwłaszcza — na działanie komparatystyczne (nowy paradygmat myślenia spod znaku komparatystyki kulturowej wiąże się przede wszystkim z odejściem od niegdysiejszego etno- i eurocentryzmu). Nowoczesną komparatystykę pojmuję w rezultacie nie tyle jako wciąż rozszerzany obszar zagadnień i nieograniczoną ekspansję w wymiarze instytucjonalnym, ile jako efekt myślenia, które umożliwia w dzisiejszym świecie „dekolonizację nas samych”, jako praktykę interpretacyjną głęboko osadzoną w codziennej egzystencji. Perspektywa interkulturowości otwiera tym samym nowe horyzonty komparatystyki XXI wieku.

Andrzej Hejmej – pracuje w Katedrze Teorii Literatury Wydziału Polonistyki UJ. Autor książek: Muzyczność dzieła literackiego („Monografie FNP”, Wrocław 2001, wyd. II: Wrocław 2002, wyd. III: Toruń 2012) oraz Muzyka w literaturze. Perspektywy komparatystyki interdyscyplinarnej („Horyzonty Nowoczesności”, Kraków 2008, wyd. II: Kraków 2012), redaktor tomu Muzyka w literaturze. Antologia polskich studiów powojennych (Kraków 2002), współredaktor tomów Intersemiotyczność: Literatura wobec innych sztuk (i odwrotnie). Studia (Kraków 2004) oraz Dysonanse. Twórczość Stefana Kisielewskiego (1911–1991) (Kraków 2011). Publikował m.in. w „Kulturze Współczesnej”, „Pamiętniku Literackim”, „Przestrzeniach Teorii”, „Tekstach Drugich”.

SPIS TREŚCI

Komparatystyka kulturowa: interpretacja i egzystencja 

I. Pro et contra 

II. Trzy komparatystyki 

III. „Dyscyplina nomadyczna” 

Część pierwsza

PERSPEKTYWY NOWOCZESNEJ KOMPARATYSTYKI

Interdyscyplinarność i badania komparatystyczne 

I. Uwagi wstępne 

II. Wokół interdyscyplinarności 

III. Komparatystyka literacka – interdyscyplinarność 

IV. Komparatystyka interdyscyplinarna 

V. Komparatystyka kulturowa 

VI. Konkluzje 

Dialogowość i nowa komparatystyka

I. Epoka dialogu 

II. Dialogowość: logika relacji 

III. Dialogowość: rozumienie

IV. Komparatystyka kulturowa versus etnocentryzm 

V. Komparatystyka – inność – „dekolonizacja” 

Niestabilność komparatystyki 

I. Symptomy „niezdyscyplinowania” 

II. Komparatystyka: model nowoczesności 

III. (Geo)polityka 

IV. Działanie komparatystyczne 

Część druga

PRZESTRZENIE INTERMEDIALNOŚCI

Intermedialność i literatura intermedialna 

I. Paradygmat intermedialności 

II. Reperkusje – nowe literaturoznawstwo 

III. Próby teorii 

IV. Egzystencja: inter-esse 

V. Literatura intermedialna 

Tekst intermedialny – reżyserowanie rzeczywistości

(Arw Stanisława Czycza) 

I. „Hybryda tekstowa” 

II. (Teksto)logiczny splot 

III. Tryb intermedialny 

IV. Reżyserowanie rzeczywistości 

V. Egzystencja 

Estetyka intermedialności Stefana Themersona (St. Francis &

The Wolf of Gubbio or Brother Francis’ Lamb Chops) 

I. Opera (aperta) 

II. W labiryntach awangardy 

III. Opera semantyczna 

IV. „Pierwotna tragedia” 

Część trzecia

INTERKULTUROWOŚĆ I KOMPARATYSTYKA

XXI WIEKU

Interkulturowość – literatura – komparatystyka 

I. Uwagi wstępne 

II. Od wielokulturowości do interkulturowości 

III. W tyglu badań interkulturowych 

IV. Komparatystyka i przekład 

V. Translacje 

Świat nie przedstawiony. Felietonistyka Kisiela 

I. „Alchemia” felietonu 

II. Umysł kontradykcyjny 

III. Zwiedzający Polskę w Centre Pompidou

IV. (Nie)obecność Kisielewskiego 

V. Wschód−Zachód – „pomost obrotowy” 

VI. „Dziennik duszy” 

W „wielokulturowym świecie” Ryszarda Kapuścińskiego 

I. Wyjście poza schemat: Fiction – non-fiction 

II. Wielokulturowy świat 

III. Wielokulturowość czy interkulturowość? 

IV. Tożsamość – inny – dialog 

V. „Europejczyk zdetronizowany” 

Komparatystyka i (inna) historia literatury 

I. Iluzja (nie)tożsamości 

II. Weltliteratur – nacjonalizm (reperkusje) 

III. Reaktywacje: Weltliteratur, literatura światowa 

IV. Konstelacje komparatystyczne 

V. Pasaże i refrakcje: literatura – „filologia narodowa” –

komparatystyka 

Bibliografia 

Nota bibliograficzna

Indeks nazwisk 

Summary