BIBLIOTEKA PROFESORA BRONISŁAWA GEREMKA

„Był naszym wielkim przyjacielem. Ta przyjaźń przeszła trudne próby (...). Zawsze uderzała mnie Jego wielka skromność oraz głębia, z jaką pojmował swoją postawę chrześcijanina. Był zawsze człowiekiem wewnętrznie wolnym. Był życzliwy i przyjazny ludziom.”  Tadeusz Mazowiecki o Ludwigu Mehlhornie (2011)

Ludwig Mehlhorn (1950-2011) był jedną z najwybitniejszych postaci polsko-niemieckiego sąsiedztwa i opozycji demokratycznej w NRD. Choć urodził się po II wojnie światowej, to świadomość odpowiedzialności za nazistowskie zbrodnie, popełnione w imieniu Niemców na Polakach i innych narodach, miała decydujący wpływ na jego zaangażowanie polityczne. W swoich pismach nakreślił własną postawę wobec obchodzenia się z nazistowską przeszłością Niemiec. Ale „niemiecka wina” nie pozostała jedynie kategorią teoretyczną – Mehlhorn połączył ją z historyczną odpowiedzialnością i zorientowanym na przyszłość działaniem, dawał wyraz solidarności z polskim sąsiadem, odczuwał głęboką radość w doświadczaniu polskiej kultury. Był ewangelickim chrześcijaninem i opozycjonistą, potępiającym socjalizm w wydaniu NRD. Szukał świadectwa prawdy w obliczu kłamstw  komunistycznej propagandy. Głos Ludwiga Mehlhorna wpłynął na relacje pomiędzy naszymi narodami. Idee polskiej opozycji demokratycznej i polskie wizje Europy niestrudzenie przenosił do Niemiec. Zebrane w niniejszym tomie eseje są nie tylko świadectwem dotychczasowego dialogu między Polakami i Niemcami, lecz stanowią także drogowskaz na przyszłość.

Stephan Bickhardt, Annemarie Franke, Basil Kerski

Spis treści

Stephan Bickhardt, Annemarie Franke, Basil Kerski, Niezłomny przyjaciel Polski
Biografia i twórczość Ludwiga Mehlhorna
Stephan Bickhardt, Karty z opozycyjnej biografii
Ilko-Sascha Kowalczuk, NRD i Polska. Relacje międzypaństwowe i międzyludzkie
Annemarie Franke, Ludwig Mehlhorn i Krzyżowa
Ludwig Mehlhorn – eseje sprzed 1989 roku
Nadszedł czas, by obrać inną drogę. Działalność Akcji Znaki Pokuty na rzecz pojednania
Potrzebujemy klimatu, który sprzyja dialogowi. Europa a dialog między Polakami i Niemcami
Zhańbiony mit. Władza i przemoc XX wieku w dziele Czesława Miłosza
Początki nowego czasopisma. O „Res Publice”
Przezwyciężyć apatię. O zaangażowaniu i obecności w sferze publicznej
Mur berliński. List do Biskupów Kościoła Ewangelickiego Berlina i Brandenburgii
Wniosek do Synodu. Sprzeciw wobec praktyki i zasady odgraniczania
Ludwig Mehlhorn – eseje po 1989 roku
Żyć w prawdzie. Opór i opozycja w dyktaturach XX wieku
Na marginesie recepcji Bonhoeffera w Polsce
Szara eminencja. O Mieczysławie Pszonie
Krucha jedność myśli, słów i uczynków. Przemówienie z okazji przyznania „Tygodnikowi Powszechnemu” Nagrody DIALOGU 2005
Przyjaźń nakazana? Rozwój stosunków między NRD a PRL w latach 1949–1990
Opozycja w NRD a kwestia zjednoczenia Niemiec w latach 80.
Fundamenty moralne i proces politycznej edukacji. Fragmenty wystąpienia z okazji wręczenia Nagrody DIALOGU 2009
Etos solidarności
Heinrich Böll, Czesław Miłosz i ich stosunek do religii
Spojrzeć prawdzie w oczy. Polityka historyczna Rosji
Indeks nazwisk