Książka ta jest obrazem pewnej kondycji krytycznej, kształtowanej przez wiele lat. Pokazuje debiutanckie zmagania młodej adeptki krytyki literackiej i prowadzi Czytelnika aż do jej lat dojrzałych. Można by powiedzieć, że mamy do czynienia ze szczególną opowieścią edukacyjną, dziejącą się na obszarach krytyki literackiej. Poprzez nią przeglądają zaś mody, preferencje i hierarchie minionych lat czterdziestu, a także przemiany świadomości pokolenia autorki. Czytelnik znajdzie tu różne gatunki krytyczne – od recenzji, poprzez esej i studium krytyczne, po osobiste wspomnienia o tych, którzy odeszli.

Marta Wyka – historyk literatury, krytyk literacki, autorka wspomnień, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego. Specjalizuje się w literaturze wieku XX. Napisała książki o Brzozowskim (Brzozowski i jego powieści), o Gałczyńskim (Gałczyński a wzory literackie), o problematyce światopoglądu modernistycznego (Światopoglądy młodopolskie), opublikowała trzy tomy szkiców krytycznych (Głosy różnych pokoleń, Szkice z epoki powinności, Punkty widzenia). Jest autorką krytycznych edycji Biblioteki Narodowej (Brzozowski, Gałczyński), a także serii o młodopolskiej poezji (Józef Ruffer, Stanisław Brzozowski). Opublikowała trzy podręczniki historii literatury polskiej XX wieku dla liceum w serii Wydawnictwa Literackiego „Szkoła pod Globusem”. Redaguje serię „Krytyka literacka XX wieku”, a także dwumiesięcznik „Dekada Literacka”. Napisała też książkę wspomnieniową „Krakowskie dziecko”.

Spis treści

Krytyka jako niecierpliwość
Rozmowa o pułapkach i zawiłościach krytyki (w sierpniu 2005, rozmawiali: Dorota Kozicka, Maciej Urbanowski, Marta Wyka)

Próbowanie

Przed debiutem
Kurz na poezji
Na odpust szmiry

Rozdział 1. Wielojęzyczny gwar
W Peiperowni
Jak oglądać zny, czyli o jednoaktówkach Czechowicza
Poeta w teatrze
Rymkiewicza „Ludzie w mgle mitycznej”

Czytanie poezji

Fanatyk świat, czyli o poezji Kazimierza Wierzyńskiego
Iwaszkiewicz 63
Jastrun 1962
Liryka Jastruna. Notatki podczas lektury
O poezji Słuckiego
Nurt uklasyczniony
Zasady pewnego kanonu
Próba sensu
„Świat się złoci i krwawi, i modrzy, i czerni...”
Miłość i wszystkie żywioły
Herbert – poeta metafizyczny
Czytanie prozy

Przygody kosmicznego Guliwera
Kwadratura koła w prozie
Piękna sztuka pisania
Kuśniewicza kraj lat dziecinnych
Schizofrenia po polsku
Od początku do końca
Kadencja – historia jednej potyczki
Co słychać na kraju świata?

Tadeusz Konwicki

Zwierzoczłekoupiór
Gra w Konwickiego
Teatr Konwickiego
„Smutny czas, posępna epoka...”
Pan Konwicki

Pewne pokolenie

O pewnym programie
Edukacja współczesnego artysty
„Jesteś tylko snem, obrazem...”
Język nad przepaścią
Pewne pokolenie

Trzy dzienniki

Dziennik Jana Lechonia – autoterapia, sny, przepowiednie
Jak się czuje sławę?
Kompozycja istnienia
Taktyka i technika krytyki
Utracił wrogów, nie zyskał zwolenników
Twarze krytyki
Próba portretu krytyka
Poezje bez granic
Krytyk na czele zmiany warty
Esej o tęsknotach poetów
„Postawcie sobie na biurku portret Erazma z Rotterdamu...”
Duchy Jarosława Marka Rymkiewicza
Jaka krytyka jest nam potrzebna?
Zamiast powieści
List do Tomasza Burka

Rozdział 3: w Europie i gdzie indziej

Filozofia Cecylki
Z poezji amerykańskiej
O Pasternaku
Eksplozja w katedrze
Gide – nasz współczesny?
Być artystą w Dwudziestoleciu
Pierwszy człowiek Alberta Camus
Dziesięć słów Alberta Camus
O Antypamiętnikach Andre Malraux

Rozdział 4: odkrywanie nowych klasyków

Trzy wariacje na temat Jerzego Stempowskiego

Esej jako autobiografia
Klasyk przejściowej epoki
Człowiek dobrze wychowany

Światło w mroku
Nasz wiek według Herlinga-Grudzińskiego
Gdzie umieścić Vincenza?
Życie duchowe i życie codzienne
Legendy nowoczesności
Pisarze w punkcie zerowym
Dialog na ruinach

Rozdział 5: syntetycznym okiem

Historia jako choroba – w literaturze polskiej po roku 1945
Próba parareli: Gustaw Herling-Grudziński i Albert Camus
„Człowiek współczesny jest równoczesny...” (ówczesnej prozie Różewicza)
Konwicki i Pilch (albo centrum i pogranicza jako możliwość literacka)
Przypominając postacie i pisma z lamusa

Dwudziestowieczne opowieści epistolarne

Opowieść pierwsza: Sam wobec nowoczesności (Listy Stanisława Brzozowskiego czytane dziś)
Opowieść druga i trzecia: Pomiędzy intymnością a retorycznością (o poetyckich formach epistolarnych Zbigniewa Herberta)
Artysta i mecenas – bezpieczny związek
Opowieść czwarta: Listy w czasie, czas w listach (o korespondencji Jana Błońskiego i Sławomira Mrożka)

Rozdział 6. Pisanie i życie

Syn kupca drzewnego
Pokój mojego Ojca
Jerzy Kwiatkowski
Ogień, popiół i kurz...
Planeta Miłosz
Jak zostałam profesorem belwederskim
Post-scriptum
Wybrana bibliografia
Indeks nazwisk

Cena detaliczna: 45,00 zł