Dziewiętnastowieczną Galicję, cieszącą się po roku 1866 względną autonomią (i choćby przez to stwarzającą dla rozwoju polskiego życia zbiorowego warunki korzystniejsze od tych, które istniały w pozostałych zaborach) zaliczył prof. Norman Davies do kategorii „Królestw Zaginionych”. Rzeczywisty obraz tego nieistniejącego od prawie stu lat kraju, stanowiącego część Cesarstwa Austro-Węgier, a zamieszkiwanego przez kilka narodowości, często przesłaniały mity, raz opowiadające o szczęśliwym bytowaniu pod rządami dobrotliwego Franciszka Józefa, innym razem – o skrajnie zacofanej i pogrążonej w nędzy dalekiej od Wiednia prowincji. Współautorzy niniejszej książki, zajmujący się z jednej strony historią dziewiętnastowiecznej polityki i ówczesnych procesów cywilizacyjnych, z drugiej zaś historią idei, sztuki i literatury, starają się wspólnie zmierzyć z galicyjskimi mitami. Różnorodność przedmiotów badania i punktów widzenia, zajmowanych w poszczególnych szkicach sprawia, iż z książki potraktowanej jako całość wyłania się niepełny wprawdzie, ale wielostronny (i otwierający perspektywy dalszych rozważań) obraz Galicji doby autonomii. Nadrzędnym tematem wszystkich rozpraw jest pytanie o obecność w życiu galicyjskim charakterystycznych dla XIX wieku przemian cywilizacyjnych, o napięcie między przywiązaniem do tradycji i naciskiem zbliżającej się nowoczesności. Ten złożony proces pokazywany jest na różne sposoby i na różnych poziomach uszczegółowienia. Stąd, z jednej strony, znajdziemy w książce ogólne uwagi o cywilizacji przemysłowej lat 1880-1914, o rozwoju galicyjskiego szkolnictwa, o wkraczaniu kobiet w życie publiczne, z drugiej zaś – mniej lub bardziej szczegółowe analizy zajmujące się poglądami politycznymi krakowskich konserwatystów, obecnością synów chłopskich na katedrach UJ, lwowską i krakowską filozofią akademicką, powieściami Ignacego Maciejowskiego o przemyśle naftowym, czy pomysłami unowocześnienia Galicji, sformułowanymi przez Stefana Żeromskiego. Książka dedykowana jest Profesorowi Franciszkowi Ziejce na siedemdziesiąte urodziny.  

SPIS TREŚCI

Norman Davies, Galicja jako Królestwo Zaginione

Stanisław Grodziski, Program autonomii galicyjskiej w 1860 roku   

Andrzej Chwalba, Czy Galicji sukces był pisany? Cywilizacja przemysłowa 1880–1914            

Julian Dybiec, Galicja na drodze do wielkiej przemiany

Gabriela Matuszek, Kobiety a proces modernizacji – rekonesans galicyjskiej herstorii

Andrzej Banach, Synowie chłopscy na katedrach Uniwersytetu Jagiellońskiego od polowy XIX wieku do roku 1918

Kazimierz Karolczak, Dzieduszyccy w życiu Galicji doby autonomicznej

Justyna Miklaszewska, Filozofia polityczna stańczyków

Tadeusz Budrewicz, Portret stańczyka w prasie satyrycznej

Andrzej Borowski, Stanisław Tarnowski o Renesansie i humanizmie

Tadeusz Bujnicki, Galicja – najgorszy zabór. Widziane z Paryża

Jan Woleński, Kraków, Lwów i filozofia polska na przełomie XIX i XX wieku

Wojciech Bałus, Collegium Novum Uniwersytetu Jagiellońskiego jako wyraz procesów modernizacyjnych w Galicji  

Jacek Purchla, Kraków i Lwów wobec nowoczesności

Magdalena Sadlik, Galicyjska „perła zdrojowisk”

Aleksandra Kijak, Powiew egzotyki w Krakowie końca XIX wieku

Iwona Węgrzyn, (1831–1863) Dwaj Juliusze Lucjana Siemieńskiego.Zapomniana opowieść o polskich powstaniach

Krzysztof Fiołek, O naftowych powieściach Ignacego Maciejewskiego (Sewera) z rzutem oka na galicyjską naftę w ogóle  

Maria Podraza-Kwiatkowska, Stefana Żeromskiego ocena Krakowa i program unowocześnienia Galicji

Urszula M. Pilch, Dylematy Galicjanina: Kraków czy Wiedeń. O poezji Ludwika Szczepańskiego  

Anna Czabanowska-Wróbel, Palimpsest Krakowa z przełomu XIX i XX wieku – ślady przeszłości i znaki tego, co nowe

Marian Stala, Ucieczka w przyszłość. Michał Bałucki o Krakowie w roku 1950

Katarzyna Drąg, Batory Ormianinem. O tym, jak Matejko nie został zastrzelony na krakowskich Plantach

Andrzej Romanowski, Krakowskie lata Romana Dmowskiego

Jan Michalik, Krakowianka jedna wobec modernizmu

Indeks nazwisk