Strona korzysta z plików cookie w celu realizacji usług zgodnie z Polityką prywatności.
Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do cookie w Twojej przeglądarce.
"Dzieło Jacka Woźniakowskiego to „książki i eseje, działalność naukowa, dydaktyczna i edytorska, udział w tworzeniu faktów kulturalnych, społecznych i politycznych, współbudowanie kształtu duchowości polskiej inteligencji i naszego kształtu katolicyzmu, zagospodarowywanie wszystkich przestrzeni wolności przez niezależną działalność kulturalną”. To Dzieło (pisane z dużej litery) Adam Michnik uznał w 1989 roku za jedną z najciekawszych odpowiedzi udzielonych w Polsce na pytanie, jak być intelektualistą w świecie polityki totalitarnej. Przez ponad dwadzieścia lat, które minęły od publikacji cytowanego tekstu, nie udzielono odpowiedzi na to pytanie. W międzyczasie trzeba by je nie tylko przeformułować: Jak być intelektualistą w świecie polityki w ogóle? – ale podporządkować kwestii nadrzędnej, którą życie i twórczość Jacka Woźniakowskiego uzmysławiają jasno: jak dochować wierności sobie w czasie i marnym, i podniosłym, i boleśnie rozczarowującym; w świecie, który nęci i inspiruje, i w świecie, który niepokoi i martwi?
Oddawane do rąk Czytelnika Pisma wybrane, wśród których pierwszy tekst powstał w grudniu 1939 roku, a ostatni po roku 2005, mają odpowiedź na te pytania umożliwić. Pisarstwo ich autora stanowi bowiem spoiwo i jednocześnie najpełniejszy wyraz jego życiowej postawy i działalności, znakomite świadectwo w y d a r z e n i a, jakim był i jest Jacek Woźniakowski dla wielu ludzi, którym dane było z nim pracować, współdziałać lub spotkać go w istotny sposób.
Woźniakowski uprawiał różne gatunki piśmiennictwa: prace naukowe z zakresu historii idei, literatury i sztuki poparte starannym warsztatem, eseistykę i publicystykę, dziennik podróży, reportaż, krytykę artystyczną, recenzje książkowe i filmowe, felieton, wreszcie dziennikarstwo interwencyjne i sprawozdawcze, w tym także stricte polityczne (choć to najmniej skwapliwie, z poczucia obowiązku nie zaś z temperamentu), aż po tłumaczenia literatury pięknej i naukowej, nie wspominając o wczesnych i niemal natychmiast zarzuconych próbach literackich. Twórczość tę cechuje wielostronność tematyczna, ogromna, ale nie przygniatająca czytelnika erudycja, wnikliwa obserwacja i nadzwyczajna ciekawość świata przy niezachwianej w kwestiach zasadniczych aksjologii.
SPIS TREŚCI, tom 1
Nawojka Cieślińska-Lobkowicz , Kontemplacja i czyn. O pisarstwie
Jacka Woźniakowskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . V
Uwagi redakcyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XLI
Podziękowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .XLV
I. MYŚLI O ESTETYCE
O sztuce i pięknie. Myśli rozdwojone w sobie (1961) . . . . . . . . . . . . . . 3
Pochwała cielesności (1979) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .24
II. ESEISTYKA HISTORYCZNA:
OD NOWOŻYTNOŚCI PO WIEK XX
Private gentleman i Odrodzenie (1959) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
O baroku i klasycyzmie najogólniej (1966) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43
Gusta podróżne doby stanisławowskiej. Dziennik podróży Jana
Onufrego Ossolińskiego (1956) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
Podróżnicy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
Co zawierają diariusze? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
Coyer i Ossoliński . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67
Co się komu podoba? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70
Terminy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73
Barok . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75
Średniowiecze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .81
Starożytność . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .87
Malarstwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .88
Ogrody i góry . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .92
Konkluzja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .99
Nota bibliograficzna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101
Symbol i alegoria wczoraj i dziś (1977) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .117
Od Herkulesa do Sternbalda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119
Rozróżnienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .127
Arabeska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134
Animal symbolicum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .139
Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .143
O romantycznej arabesce (1978) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .149
Romantyzm i my (1975–1976) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166
Angielscy écrivains d’art (1975–1978) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179
Fuseli (1741–1825) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .180
Środowisko . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183
Hazlitt (1778–1830) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185
Ruskin (1819–1900) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .196
Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215
Czy artyście wolno się żenić? (1973) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 218
Spis lektur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 218
Tematy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 220
Homme fatal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221
Cyganie i filistrzy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 224
Wysokie progi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .225
Kobieta czy sztuka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 227
Mariaż sztuki i salonu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 231
Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .236
Kraków: miasto stare, nowa sztuka (1991) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 238
Wizja historii w rysunkach Matejki (1994) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 253
O malarstwie Henryka Rodakowskiego. Uwagi na marginesie
wystawy (1995) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 265
Między uniwersalizmem a zaściankiem (1985) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 268
Ojciec i syn Witkiewicze (1970–1974) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 280
Krakowski humor Wyspiańskiego (2001) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 308
O secesji i izmach początku wieku (1963–1974) . . . . . . . . . . . . . . . . . 316
Tonącej z cicha przy nenufarze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 316
Ostatnie lata przedwojennych czasów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 326
Pofilozofujmy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 334
Braque . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 340
Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 347
Życie artystyczne pierwszych lat niepodległości (1987) . . . . . . . . . . . . 349
Czy trzeba mieć wstręt do kapistów? (1970) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 360
II. CO SIĘ DZIEJE ZE SZTUKĄ?
W powojennej pracowni Tadzia. O obrazach Tadeusza
Brzozowskiego z lat czterdziestych (1971) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 391
Czas wyborów (I). Co się dzieje z malarstwem?
(fragmenty 1945–1952) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 395
Czas wyborów (II). Kuźnie ideologii (1947–1951) . . . . . . . . . . . . . . . 404
I. II Zjazd Kół Polonistycznych Polskiej Młodzieży
Akademickiej, Kraków 1947 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 404
II. III Zjazd Kół Polonistycznych Polskiej Młodzieży
Akademickiej, Łódź 1948 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 409
III. V Zjazd Kół Polonistycznych Polskiej Młodzieży
Akademickiej, Wrocław 1951 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 415
Metoda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 417
Realizm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 420
Dynamika rozwoju i jednostka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 423
Czas wyborów (III). Oko w służbie systemu (1948–1952) . . . . . . . . . 427
I. Widzenie uniżone. Impresjonizm według
Strzemińskiego (1948) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 427
II. W okowach doktryny. 500 lat malarstwa polskiego według
Starzyńskiego (1952) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 430
W poszukiwaniu kryteriów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 430
Dwie drogi ponad wątpliwościami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 433
Problem spadkobrania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 434
Sztuka i rzeczywistość . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 436
III. CO SIĘ DZIEJE ZE SZTUKĄ?
Sedno sprawy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 438
Realizm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 440
Nieznany czar Zachodu. Odszukiwanie kontaktu (1984) . . . . . . . . . 444
A.D. 1959 w sztuce (I). W muzeach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 452
Przekazanie bóżnicy kazimierskiej na muzeum dziejów
i kultury Żydów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 452
Otwarcie zbiorów Czartoryskich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 454
Malarstwo polskie w Nowym Gmachu Muzeum Narodowego . . . . . . . . 457
Sukiennice przed i po otwarciu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 460
A.D. 1959 w sztuce (II). W galeriach i na wystawach . . . . . . . . . . . . 463
Po co komu recenzje? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 463
11 stycznia: Grupa „Zamek” w Pałacu Sztuki . . . . . . . . . . . . . . . . . 465
5 kwietnia: Salon marcowy pod Giewontem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 466
26 lipca: Grupa „Phases” w Krakowie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 472
27 września: III Wystawa Nowoczesnych w Zachęcie . . . . . . . . . . . . . 475
15 listopada: Krakowski Salon Jesienny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 479
29 listopada: Henry Moore w Polsce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 482
O konformizmie w sztuce współczesnej (1968) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 486
Mieczysława Porębskiego Pożegnanie z krytyką – przywitanie z informacją (1967) 521
Niespokojne pytania (I) Kultura pod śledzika, czyli o kulturze masowej (1960) 535
O poglądach Kisiela i dziwnych jego sojuszników . . . . . . . . . . . . . . . . . 535
Sztuka i rozrywka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 537
Masy czy społeczeństwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 542
Niespokojne pytania (II). Sztuka wobec przyrody (1975) . . . . . . . . . . . 548
Niespokojne pytania (III). Płeć i filmowe stereotypy
kobiecości (1969) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 557
Awangardowy jeleń na rykowisku (1973) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 567
Artysta jako kameleon(1978) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 571
Kalendarz i oko (1995) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 575
O kilku malarzach opinie stronnicze. Fragmenty . . . . . . . . . . . . . . . . . 579
Olga Boznańska (1949) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 579
Tadeusz Makowski (1962) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 581
Artur Nacht-Samborski (1978) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 584
NIEZGODA (1999–2001)
Jerzy Wolff (1959) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 586
Maria Jarema (1958) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 589
Jerzy Nowosielski (1960) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 591
Teresa Pągowska (1986) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 593
Stanisław Rodziński (1974) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 596
Grupa Wprost. Grzywacz. Bieniasz. Waltoś. Sobocki (1979–1984) . . . . 597
Józef Czapski – pasja skupionej obserwacji (1986–1996) . . . . . . . . . . 601
Niezgoda. O sztuce najnowszej i towarzyszących jej skandalach
(1999–2001) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 610
Łaźnia męska Katarzyny Kozyry . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 610
Naziści Piotra Uklańskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 611
La nona ora Maurizio Cattelana . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 612
INDEKS OSÓB . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 615
SPIS TREŚCI, tom 2
GÓRY NIEWZRUSZONE
O różnych wyobrażeniach przyrody w dziejach nowożytnej
kultury europejskiej (1974–1995) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
Rozdział I. Góry klasyczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
Rozdział II. Góry światłem odziane . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69
Rozdział III. Góry malownicze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .153
Rozdział IV. Okropny urok dzikości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 193
Aneks I. Nicolas Poussin, góry i stoicyzm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 305
Aneks II. Pieter Bruegel i Włochy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 308
Aneks III. Giordano Bruno i kosmos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 309
Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 311
Góry pustelników, góry pielgrzymów. Garść uwag (1983) . . . . . . . . . . .331
Tatry i malarze (1975–2006) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 339
Dobrańsze niż indziej towarzystwo. Życie artystyczne
w Zakopanem do roku 1939 (1981–1991) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 361
INTERWENCJE (1952–2002)
Tatry (1952) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 417
Zakopane, Zakopane (1961) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .422
Jeszcze Kasprowy (1967) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 430
U kolebki tamy na Dunajcu (1992) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 433
Cztery dialogi prawdziwe w Zakopanem (1989) . . . . . . . . . . . . . . . . . 438
Olimpiada (1998) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 440
Ślepy tunel pod Tatrami (2002) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 443
Jak widzę przyszłość ekologiczną (1981) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 446
Uczyć otwartego regionalizmu (1996) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 449
INDEKS OSÓB . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 453
SPIS TREŚCI, tom 3
Niemiec i bułka (1945) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
Postęp?... (1946) . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7
Jak rzeźba wpół złamana. W rocznicę Powstania Warszawskiego.
Fragment (1952) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
Katolicy wobec politycznej odwilży 1956 roku (1956–1957)
I. Kluby Inteligencji Katolickiej (1956) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
Prehistoria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
Październik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
Jedność musi być prawdziwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
Rozmowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
Cele i zadania klubów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
II. Kluby i polityka (1957) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
Trzydzieści lat po wybuchu wojny
I. Pudrowane peruki (1959) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
II. Bomba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43
Trzy warunki wolności. Polemika z Adamem Schaffem (1962) . . . . 46
Polacy za granicą: asymilacja czy diaspora (1962) . . . . . . . . . . . . 52
Mickiewicz na Rynku (1955–1962) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
Inni szatani byli tam czynni. O przyczynach wybuchu powstania
styczniowego (1963) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
Dywagacje o przyszłości
Anachronizm zainteresowań kulturalnych (1965) . . . . . . . . . . . . . . . 81
Patrioci się nudzą (1966) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86
Przyszłość ręką dosiężna (1966) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
Planowanie przestrzenne (1966) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92
Historia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92
Diagnoza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94
Terapia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97
Uczestnictwo i hipostazy. Na marginesie paryskiego Maja ’68 (1968) . . 99
Przełom i perspektywy (1969) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104
Uczestnictwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104
Regionalizm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109
Instytucje i ideologie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111
Pamięć po dwudziestu pięciu latach (1969)
I. 25. Rocznica Powstania Warszawskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113
II. Cape Kennedy i Peenemünde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116
Przeciw kłamstwu. Fakty o rozwiązaniu „Tygodnika Powszechnego”
w 1953 r. (1971) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120
Rzeczywistość i pozory. Polemika z Bolesławem Piaseckim (1971) . 127
Aby nam się lepiej żyło czyli w czym mieszkamy (1971) . . . . . . . . . 131
Nosze w szkole. Historia prawdziwa (1974) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136
O szykanach władzy wobec literatury i o niepodzielności kultury
polskiej (1978–1979)
I. Przemówienie wygłoszone na XX Zjeździe Związku
Literatów Polskich w Katowicach (1978) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138
II. Przemówienie wygłoszone podczas zebrania Zarządu
Głównego Związku Literatów Polskich w Radziejowicach (1979) . . . . 143
Przeciw amnezji. PAX i Znak na antypodach (1979) . . . . . . . . . . . . . 151
Prawa człowieka a kultura (1977–1980) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167
Addendum (1987) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181
Guronos i polski garb (1982) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185
Obecność Polaków (1985–1987) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 192
Na szerokim froncie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 192
Jak cię widzą, tak cię piszą . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 198
Próba odpowiedzi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201
Tożsamość prawdziwa i fikcyjna (Wokół pojęcia polskości) . . . . . . . 203
Europa w perspektywie Powiśla (1986–1988) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207
Wrażliwości: żydowska i polska. Spór o klasztor karmelitanek
w Oświęcimiu (1989) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 216
Wokół Okrągłego Stołu
Potrzeba wyobraźni na Niezależnym Forum Kultury (1989) . . . . . . . . . 230
Addendum (1990) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235
Przed wyborami czerwcowymi (1989) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 238
Po kolei . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .239
Projekt i wykonanie: YELLOWTEAM