Na książkę składają się szkice krytyczne pisane - z kilkoma wyjątkami - w okresie ostatniego dziesięciolecia, ułożone w narrację próbującą poddać analizie przemiany literatury powojennej, ze szczególnym uwzględnieniem okresu socrealizmu i jego współczesnej recepcji oraz nowych zjawisk, z jakimi mamy do czynienia po roku 1989. Wśród prezentowanych tekstów pojawiają się różne formy wypowiedzi krytycznoliterackiej - od recenzji, przez eseje oraz prace analityczne, po próby małych syntez poszczególnych zjawisk uznanych przez autora za istotne.

Leszek Szaruga (ur. 1946) - poeta, prozaik, historyk i krytyk literatury, tłumacz poezji niemieckiej, profesor Uniwersytetu Warszawskiego. Związany był z ruchem poetyckim „pokolenia ‘68", współredagował pisma drugoobiegowe „Puls", „ Wezwanie", „Wybór", współpracował z paryską „Kulturą" i Radiem Wolna Europa. Opublikował szereg książek poetyckich oraz powieść Zdjęcie. Wśród książek krytycznoliterackich i naukowych znajdują się m.in. Dochodzenie do siebie - tom szkiców poświęconych literaturze po roku 1989; Walka o godność - książka omawiająca przemiany polskiej poezji w latach 1939-1988; Historia, państwo, literatura - monografia poświęcona polskiej prozie politycznej (od Prusa po J.M. Rymkiewicza); Przestrzeń spotkania - szkice o paryskiej „Kulturze"; Lustro poezji - tom poświęcony funkcji Zagłady w poezji; Ludzki język Muz - rzecz o czytaniu pisarstwa Różewicza. Członek zespołów redakcyjnych „Przeglądu Politycznego" i „Nowoj Polszy".

Spis treści

Czas wyboru

Między ahistoryzmem a historycznym relatywizmem

Krytycznoliteracka autobiografia

Literacki kanon polskiego realizmu socjalistycznego

Obecność socrealizmu

Oczyszczalnia

W co wierzyli i wierzą pisarze

Wszyscy jesteśmy ludożercami

Poeta i historia

Powinności literatury

Trójksiąg o emigracji

Opowieść epistolarna

Między emigracją a wędrówką

„Płomienie słów"

Pałac Kultury w Nowej Wilejce

Literatura po roku 1989

Bohater naszej prozy

Nowa proza rozrachunków (anty)inteligenckich

Młodoliterackie gry i zabawy

Bądźmy szczerzy

Obcy

Poza dialogiem?

Inny Kapuściński

Czytanie kontynentu

Kanon jako przestrzeń porozumienia

Nota bibliograficzna

Indeks nazwisk