Materiały międzynarodowej konferencji naukowej w stulecie urodzin pisarza

Uniwersytet Jagielloński - Kraków, 22-27 marca 2004

"Tomy jubileuszowe bywają często bardzo ciekawe: rocznicowa okazja sprawia, że nad twórczością pisarza zasiadają badacze różnych pokoleń: z jednej strony starzy wyjadacze, autorzy kanonicznych (niegdyś) wykładni dzieła, a z drugiej legiony młodych, którzy chcieliby udowodnić, że mają na ten temat coś zdecydowanie nowego do powiedzenia. Do studiów nad pisarzem zabierają się także specjaliści z innych dziedzin, co zawsze przynosi ciekawe wyniki, spotykają się tu również badacze z różnych krajów, czasem tacy, którzy nie znają wcale polskiej tradycji interpretacji i do lektury podchodzą z osobnego, własnego punktu widzenia. Tak właśnie jest w niniejszym tomie, w którym śledzić można pewne nowe tendencje rysujące się w gombrowiczologii. Przede wszystkim przesunięcie akcentów w dziedzinie wartościowania utworów: na pierwsze miejsce wśród dzieł Gombrowicza awansuje tu zdecydowanie Kosmos, któremu poświęcono szereg bardzo ważnych referatów. Gdzież czasy, gdy nawet wybitni, jak Sandauer, krytycy dwie ostatnie powieści Gombrowicza traktowali jako poronione czy wręcz „niesmaczne” ramoty. Wielu krytyków i pisarzy (wśród nich był Stanisław Lem) ceniło naprawdę tylko przedwojenne utwory Gombrowicza, te, w których wyraża się radosne burzycielstwo i zmysł swobodnej gry – teraz podziwia się raczej Gombrowicza cierpiącego, zaskoczonego i przerażonego obcością i nieoswajalnością świata." - ze Słowa wstępnego Jerzego Jarzębskiego

SPIS TREŚCI

JERZY JARZĘBSKI

Słowo wstępne

VINCENT GIROUD

Archiwum Witolda Gombrowicza w Yale

ALEJANDRO RÚSSOVICH

Gombrowiczowska wizja świata wedle dzieł napisanych w Argentynie

PAUL BEERS

Gombrowicz w Holandii: wzlot i upadek

SEKIGUCHI TOKIMASA

Gombrowicz czytany pionowo

DALIBOR BLAŽINA

Gombrowicz Zdravka Malicia

KRYSTYNA LIPIŃSKA IŁŁAKOWICZ

Gombrowicz i Ameryka: boje wydawnicze

TOMISLAV LONGINOVIC

Dziewczyna zwana Walizką. Witold Gombrowicz jako hybryda kulturowego przekładu

BOŻENA ZABOKLICKA

Ferdydurke w Katalonii: dwa przekłady, dwie różne powieści

STEFAN CHWIN

Gombrowicz i Niemcy

MAŁGORZATA SMORĄG-GOLDBERG

Gombrowicza pisanie o inności

ANDRZEJ ZAWADZKI

Gombrowicz a myśl słaba

KRZYSZTOF STALA

Wolność od... czy wolność do...? O idei wolności w twórczości Witolda Gombrowicza

JEAN-PIERRE SALGAS

Witold Gombrowicz, „socjolog w stanie nieważkości” Bourdieu tłumaczy Gombrowicza, Gombrowicz rozumie Bourdieu

DARIUSZ DOBRZAŃSKI

Witold Gombrowicz i Harold Garfinkel czyli o próbie ujawnienia pewnej mistyfikacji

TOMASZ MIZERKIEWICZ

Okrucieństwo śmiechu, czyli o przedwojennej prozie Witolda Gombrowicza

BENJAMIN PALOFF

Zaraźliwy śmiech. Tożsamość i infekcja w Bakakaju

LIDIA WIŚNIEWSKA

Świat Gombrowicza między paradygmatami

STANISŁAW STABRO

Witold Gombrowicz – nieprzyswojona lekcja

FRANCESCO M. CATALUCCIO

Gombrowicz i niedojrzałość

ANDRZEJ ZIENIEWICZ

Osoba między kokieterią, manipulacją i opowieścią, czyli Gombrowicz jako prekursor teorii autoprezentacji

MARIAN BIELECKI

Feministyczny epizod Witolda Gombrowicza

WOJCIECH BROWARNY

Autorytet wspólnoty w międzywojennej prozie Witolda Gombrowicza

BOGUMIŁA KANIEWSKA

Dzieci Gombrowicza

KLARA LUTSKY

„Wiem, kim nie jestem”. Problem granicznego „ja” w powieściach Gombrowicza

EDWARD FIAŁA

Gombrowicza przygody z idolem

STANISŁAW GAWLIŃSKI

Rodzina u Gombrowicza

ANDRZEJ JUSZCZYK

Apetyt na starość. Uwodzenie, pożądanie i przemoc w Pornografii

PIOTR JORDAN ŚLIWIŃSKI OFMCaP

Od city do Gombrowicza czyli o nie-miejscu pieściwym

KAZIMIERZ ADAMCZYK

Krótki pamiętnik Jakóba Czarnieckiego wobec antysemityzmu

ALFRED GALL

Rozgrywka z filozofią. Bycie i czas Martina Heideggera w maszynerii Kosmosu Witolda Gombrowicza

JÓZEF OLEJNICZAK

W kosmosie Kosmosu. Opowiem (wam) przygodę… Witold Gombrowicz

HANNA GOSK

Lektura Kosmosu Witolda Gombrowicza w perspektywie antropologii ponowoczesnej

MICHAŁ OKŁOT

„Możliwość fantasmagorii z hipopotamami”, czyli obraz materii u Gombrowicza

ANDRZEJ NIEWIADOMSKI

Dlaczego Lena nie została powieszona? Kosmos jako korektura Nienasycenia

ARKADIUSZ KALIN

Chaos Kosmosu Gombrowicza

ANNA CZABANOWSKA-WRÓBEL

Kosmos powtórzeń Witolda Gombrowicza

MICHAŁ JANUSZKIEWICZ

Kosmos Witolda Gombrowicza a problem nihilizmu europejskiego

MARIA DELAPERRIÈRE

Marginalność i transgresja: Gombrowicz i Genet

ALLEN J. KUHARSKI

Improwizacje z nieboszczykiem: teatr Witolda Gombrowicza wkracza w dwudziesty pierwszy wiek

TADEUSZ DREWNOWSKI

Z zupełnie nowej beczki

MAŁGORZATA SUGIERA

Dokończyć niedokończone: figura powrotu do domu w sztukach

Gombrowicza i Lagarce’a

TAMARA TROJANOWSKA

Spektakl inności i milczenia: Iwona, księżniczka Burgunda

JERZY JARZĘBSKI

Erotyka i polityka

ANNA SAIGNES

Motyw brzydoty kobiecej w Iwonie, księżniczce Burgunda Witolda Gombrowicza i Parawanach Jeana Geneta

MAŁGORZATA DZIEWULSKA

Inny Ślub. „Przeinaczone. Wykręcone. zrujnowane. Wypaczone” w teatrze Jarockiego (1991) i Grzegorzewskiego (1998)

OLAF KÜHL

Ego i autentyczność: Gombrowicz, Wilde i Gide

AEKSANDER FIUT

Zwiedzanie „kontynentu z Trzeciego Dnia Stworzenia”: Gombrowicz i Keyserling

MAREK TOMASZEWSKI

Gombrowicz kontra Sienkiewicz: spór na wczoraj czy na dzisiaj?

WOJCIECH LIGĘZA

Tancerz mecenasa Kraykowskiego. Witold Gombrowicz a bruno Winawer

CARLOS BARINAGA MUGICA

Wpływ Gombrowicza na twórczość Pińery

JUDIT REIMAN

Europa Gombrowicza i Sándora Máraia

MARTA JORDAN

Gombrowicz i Cortázar – nasi współcześni

STANISŁAW BURKOT

Spór o Gombrowicza? Spór z Gombrowiczem?

JAROSŁAW FAZAN

Dwaj wspólnicy: Gombrowicza i Białoszewskiego projekty współczesności

KRZYSZTOF UNIŁOWSKI

Gombrowicz, literatura popularna i ponowocześni fabulatorzy

ADAM POPRAWA

Czy istnieje dzieło (według) Gombrowicza?

LEONARD NEUGER

Granice tranzytywności

STEFAN SZYMUTKO

Peryfraza, zaimek, rzeczywistość. Nie tylko o narracji Gombrowicza

DAVID A. GOLDFARB

Eksplozja słowa

DOROTA WOJDA

Niegrzeczny Gombrowicz. O komunikacji ponad regułami

MARCIN BUCZYŃSKI

Drzwi obrotowe. Figury otwarcia i zamknięcia w opowiadaniach Witolda Gombrowicza. Przypadek Pamiętnika z okresu dojrzewania

JANUSZ MARGAŃSKI

Pisarz jako istota bezdomna

DOROTA KOZICKA

Trzy zapisy morskich podróży: Uniłowski, Gombrowicz, Białoszewski

KLEMENTYNA SUCHANOW

Tajemnice Banco Polaco

NINA TAYLOR-TERLECKA

Gombrowicz i Alicja de Barcza

JOANNA HOBOT

Trans-Atlantyk 1953–1956, czyli Gombrowicz o życiu literackim kraju

AGNIESZKA STAWIARSKA

Czy sprawiedliwy krytyk? Gombrowicz o polskiej literaturze międzywojennej

RITA GOMBROWICZ

Wybór przekładów utworów Witolda Gombrowicza

Indeks nazwisk