Bohaterem książki jest artysta i jego wielorakie oblicza, wykreowane przez niemieckiego pisarza Eberharda Hilschera, twórcy sytuowanego dotychczas poza kanonem literatury powstałej w byłej NRD. Zasadniczą część rozprawy stanowią interpretacje wybranych utworów literackich, a ich główną osią są postaci artystów. Odkrywanie ich indywidualnych tożsamości pozwala jednocześnie odsłonić oblicze pisarza spoza głównego nurtu oraz zrewidować jego miejsce w historii literatury niemieckiej.
„Eberhard Hilscher jest pisarzem stosunkowo mało znanym w Polsce i już choćby z tego powodu powstanie studium Oblicza artystów. W kręgu narracji Eberharda Hilschera można i należy powitać z radością. […] To tekst bardzo bogaty i informatywny, pozwalający poznać erudycję i bogatą fantazję autora analizowanych tekstów, swobodnie poruszającego się po epokach i stylach, nie stroniącego od eksperymentów formalnych, operowania symbolem i intertekstualnym nawiązaniem, stawiającego niekiedy odważne pytania; to tekst o dziele twórcy w swą twórczość w pewnym sensie uwikłanego, skazanego na nią i walczącego o jej rację bytu; idealisty wierzącego w artystyczną nieśmiertelność i konieczność niezależności, orędownika wartości humanistycznych i prawdy, nawet jeśli wyalienowanego, to przekonanego o potrzebie tworzenia dla dobra ogółu.”
Z recenzji prof. dr hab. Katarzyny Grzywki-Kolago
Wstęp
I. Miejsce pisarza w polityce kulturalnej NRD
II. Artysta bohaterem prozy z NRD: rekonesans
1. Stan badań
2. Postaci artystów w prozie NRD
III. Eberhard Hilscher. Szkic do portretu
1. Uwagi wstępne
2. W Świebodzinie
3. Doświadczenie wojny
4. W Berlinie
5. Akademickie perspektywy
6. U progu kariery pisarskiej
7. Literacki(e) debiut(y): Galileusz i Darwin
8. Skazana na niebyt: powieść Peri, Faust und Genius
9. Monografie i miniatury
10. Zapisując się na kartach historii literatury: powieść Der Morgenstern
oder die vier Verwandlungen eines Mannes, Walther von der Vogelweide
genannt
11. U szczytu popularności: powieść Die Weltzeituhr
12. W obawie o losy świata: List miłosny do ludzkości oraz powieść Venus bezwingt den Vulkan
13. Pisarstwo po przełomie politycznym
14. Powroty w rodzinne strony
IV. Postać artysty w twórczości prozatorskiej Eberharda Hilschera – szkice o wybranych tekstach
1. Portret artysty en miniature – krótkie formy prozatorskie
1.1. Uwagi wstępne
1.2. Artysta wobec władzy
1.2.1. Ernst Rietschel: Klassiker in Moseslatschen?
1.2.2. Hafiz: Im Rosenhein Muschalla
1.2.3. Leonardo da Vinci i Michał Anioł: Der Künstlerwettstreit
1.3. Wobec ludzkiej niedoli
1.3.1. Maxim Gorki: Der Grenzgänger
1.3.2. Vincent van Gogh: Sie kannten den Tag nicht
1.4. W obronie wartości. Emil Zola: Der Prozeß
1.5. Paktując ze złem. Edward Grieg: Die Hardangerfiedel
1.6. Spierając się z Bogiem. Michał Anioł: Das Jüngste Gericht
1.7. Artysta wobec rewolucji. Richard Wagner: Die Nachtwache
1.8. W odmętach cierpienia i niespełnienia
1.8.1. Franz Schubert: Die Unvollendete
1.8.2. Fryderyk Szopen: Nazywał mnie As-Dur
1.9. Artysta w świecie mieszczan: Das stadtbekannte Genie
1.10. Artysta i dzieło. Gustaw Flaubert: Panie, jest niedziela
2. O przekleństwie bycia artystą i tęsknocie za zbawieniem: Peri, Faust und Genius. Eine Reise-Erzählung um Robert Schumann
2.1. Uwagi wstępne
2.2. Sen o tworzeniu
2.3. W jaskini Platona
2.4. Oratorium Raj i Peri: o tęsknocie za zbawieniem
2.5. Zmagania z materią Fausta
2.6. Klęska tytana
2.7. We władzy demona
3. O udrękach wiecznej tułaczki. Postać Walthera von der Vogelweidego w powieści Der Dichter und die Frauen oder vier Verwandlungen eines Mannes, Walther von der Vogelweide genannt
3.1. Treść i kompozycja
3.1.1. Biografia średniowiecznego Walthera
3.1.2. Postać XX-wiecznego Walthera
3.1.3. Kompozycja powieści
3.1.4. Telluryczne preludium oraz Kosmiczna koda
3.2. W drodze ku transcendentnemu fatum
3.2.1. Miód skaldów
3.2.2. Kwiat wieczności
3.2.3. O przemianach
3.3. Mocując się z rzeczywistością
3.3.1. Na przekór konwenansom
3.3.2. O wolności
3.3.3. O lepszym świecie
3.3.4. O nieukojeniu
4. Opowieść o (nie)możliwościach artysty: Die Weltzeituhr
4.1. Guido Möglich: artysta (nie)możliwy
4.2. Postać Tomasza Manna: o politycznym zaangażowaniu artysty
4.3. Postać Bertolta Brechta: między twórczą swobodą a politycznym uwikłaniem
4.4. Postać Pabla Picassa: o suwerenności i zaangażowaniu
5. Artysta w obliczu śmierci: powieść Glücksspieler und Spielverderber
6. Artyści w okowach czasu: powieść Venus bezwingt den Vulkan
6.1. Hugwin Taimzik: artysta w czasach Wulkana
6.2. Vincent van Gogh: artysta maudit
7. Obecność autora w dziele: teksty autotematyczne
7.1. Uwagi wstępne
7.2. W poszukiwaniu autora
7.3. Koncepcja literatury
7.3.1. Polemika z polityką kulturalną NRD
7.3.2. Wyobrażenie o dziele sztuki
7.4. Wizja autora
Podsumowanie
Bibliografia
Wykaz skrótów
Zusammenfassung
Indeks nazwisk