„Równie dokładnych, plastycznych migawek z oblężonego miasta nie znajdziemy nigdzie indziej. Tworzą poruszający, rozległy, trzymający w napięciu obraz decydującego punktu zwrotnego w historii Niemiec – wprawdzie z rewolucji 1918/1919 roku wyłoniła się pierwsza niemiecka demokracja, ale tkwiły w niej zarazem zapowiedzi nadchodzącej katastrofy.
Tu odkrywamy całkiem nowego Victora Klemperera”.
Alexander Cammann, „Die Zeit”
„Zamętowi rewolucyjnemu w bawarskiej metropolii Klemperer przyglądał się z dystansu, niekiedy ironicznym okiem Prusaka, a jego migawkowe obrazy oddają gęstą atmosferę tamtych dni”.
Otto Langels, Deutschlandfunk
„Klemperera można porównać do Heinego, który w artykułach o rewolucji jest równie bliski wydarzeniom i równie dokładny, i opowiada równie znakomicie jak Klemperer”.
Martin Walser
W 1919 r. Victor Klemperer – młody, wykształcony i niezależny – w tej wyjątkowej sytuacji zatrudniony jako dziennikarz polityczny pisze z zaangażowaniem bezpośrednie, celne, mądre i językowo znakomite relacje z oblężonego Monachium. Kreśli intymne portrety głównych aktorów tych wydarzeń, m.in. Ericha Mühsama, Maxa Leviena i Kurta Eisnera, trafnie ocenia i porządkuje aktualne wydarzenia. Obserwacje te zostały pogłębione fragmentami jego wspomnień: w latach terroru nazistowskiego spogląda wstecz na brzemienny w wydarzenia rok 1919, kiedy w narastającym antysemityzmie już dostrzegał przyszłe zagrożenia. Poznał wówczas ludzi, którzy później, w okresie nazizmu, albo odwrócą się od niego, albo staną po jego stronie.
Ta pierwsza edycja zapisków Klemperera pokazuje go jako odważnego i najgłębiej humanistycznego kronikarza historii Niemiec. Jego dziennik rewolucji jest dla zrozumienia epoki i jej niezwykłego świadka nieodzowny.
Dzienniki Victora Klemperera z lat 1933–1945 uczyniły go pośmiertnie jednym z najważniejszych kronikarzy historii Niemiec. Urodzony w 1881 r. jako syn rabina, studiował filozofię, romanistykę i germanistykę; doktorat uzyskał w roku 1913. W I wojnie światowej uczestniczył jako ochotnik, następnie wykładał w Monachium jako docent prywatny, od 1920 r. był profesorem na Uniwersytecie Technicznym w Dreźnie. W 1935 r. z powodu żydowskiego pochodzenia został usunięty z katedry romanistyki, Trzecią Rzeszę przeżył w tzw. „domu żydowskim”. Po wojnie odzyskał profesurę; zmarł w Dreźnie w roku 1960.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Christopher Clark, Przedmowa
Uwagi o tekście
Można było jednocześnie śmiać się i płakać. Dziennik rewolucji 1919 roku
Polityka i cyganeria
początek lutego 1919
Rewolucja
Dwie uroczystości w Monachium
początek lutego 1919
Rewolucja
Monachium po zabójstwie Eisnera
22 lutego 1919
Rewolucja
Wydarzenia na uniwersytecie w Monachium
8 kwietnia 1919
Rewolucja
Trzecia rewolucja w Bawarii
9 kwietnia 1919
Dziennik rewolucji
17 kwietnia 1919
18 kwietnia 1919
Rewolucja
Dziennik rewolucji
19 kwietnia 1919
Rewolucja
Dziennik rewolucji
20 kwietnia 1919
21 kwietnia 1919
22 kwietnia 1919
Rewolucja
Dziennik rewolucji
30 kwietnia 1919
Rewolucja
Dziennik rewolucji
2 maja 1919
4 maja 1919
10 maja1919
Rewolucja
Monachijski tragikomizm
17 stycznia 1920
Dodatek
Wolfram Wette, Rewolucja niemiecka 1918–1919. Esej historyczny
Kalendarium
Indeks nazwisk
Nota wydawcy
