Seria MODERNIZM W POLSCE. Tom 42

Autor tej książki bada prozę Tadeusza Różewicza w odniesieniu do modernizmu jako pewnej wieloimiennej całości. Modelowo realizuje przy tym standardy akademickiego wykładu, referując i analizując różne aspekty tematu, a zarazem nie stroniąc od udziału w dyskusji. Subtelnie cieniuje Różewiczowskie – nowoczesne, lecz nie odpisane z nowoczesności – ambiwalencje; niekompletnie społeczne i nie w pełni prywatne, intencjonalnie autentyczne i nieuchronnie sztuczne, pozornie bezpośrednie i nigdy do końca własne aspekty tożsamości, kreowanej zawsze na próbę, zawsze jako wyobrażony, proleptyczny cel. Książka Wojciecha Browarnego to wynik wielkiej pracy, znakomitego oczytania i dogłębnej znajomości prozy Różewicza, dowód analitycznego i pisarskiego talentu, rzecz o zakroju monograficznym, bogata w interesujące, warte podjęcia i dyskusji wnioski.

Prof. Piotr Śliwiński

Spis treści

WYKAZ SKRÓTÓW   7

NARRACJE TADEUSZA RÓŻEWICZA I NOWOCZESNA 

TOŻSAMOŚĆ (WPROWADZENIE)   9

Narracja tożsamości   12

Tadeusz Różewicz i nowoczesność   19

Narracje Różewicza   26

Model i cele opisu   35

1. PRZYGODY CZŁOWIEKA IDEI   47

Klerk i „nowy intelektualista”   48

Między romantyzmem a świadomością nowoczesną   55

Fikcje heroiczne   65

Tożsamość „nowego człowieka”   80

Światopogląd a życie codzienne   91

Granice ideologii   103

Kres pewnego „przymierza”   115

2. KULTURA, PAMIĘĆ I WSPÓLNOTA   129

Uniwersum symboliczne i „mała stabilizacja”    130

PRL jako państwo kulturalne   140

Dwa projekty wychowawcze   155

Kłopoty z pamięcią   171

Tożsamość „z lat dawnych”   177

Człowiek kulturalny w cudzysłowie   193

Śmierć (w) kulturze   212

Tożsamość dla każdego   233

3. JA, CZYTELNIK   239

Narodziny nowoczesnego czytelnika   245

Lektura jako całość i dialog   251

Świat „widziany” w tekście   257

Projekt przestrzeni kulturalnej   260

Czytający i czytany   270

Lector i biografia   276

Sens czytania   279

4. ANATOMIA DOŚWIADCZENIA   283

Egzystencja i powszedniość   288

Między ciałem a światem   295

Somatyczny wymiar historii   308

Kilka wcieleń głodomora   327

Konsumpcja wyobrażeń   332

Tożsamość ucieleśniona i przedstawiona   358

5. MIEJSCE W NARRACJI   365

Miejsca i przestrzeń   365

Krajobrazy początku (mity i doświadczenia)   382

„Szklane domy” i inne utopie   394

Na Zachód (wczesne reportaże)   409

Migracja i azyl   428

Miejsce jako forma „spustoszona”   443

Topobiografia   480

6. TOŻSAMOŚĆ BIOGRAFICZNA I SYGNATURA   487

Sygnatura a tożsamość   487

Granice umowy autobiograficznej   495

Tekstowy podmiot w „kościele jednostki”   502

ZAKOŃCZENIE   511

BIBLIOGRAFIA   515

INDEKS RZECZOWY   543

INDEKS NAZWISK   553

ZUSAMMENFASSUNG    567

SUMMARY    575